(ĐTĐ) – Khớp vai cũng là khớp được sử dụng nhiều trong suốt đời người và đây cũng chính là điểm làm cho chóp xoay dễ bị viêm hay đứt. Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng viêm hay đứt chóp xoay bao gồm lớn tuổi gây thoái hóa gân, tình trạng thiếu máu nuôi gân và do sử dụng quá mức khớp vai.
Cánh tay gắn kết với ổ chảo cánh tay nhờ vào chóp xoay và bao khớp, chóp xoay bao gồm 4 cơ, nó kết hợp nhau tạo thành 1 vùng bao quanh chỏm xương cánh tay, chóp xoay bám từ xương bả vai tới chỏm xương cánh tay giúp nâng và xoay cánh tay.
Hình ảnh chóp xoay (rotator cuff) bình thường
Hình ảnh chóp xoay bị rách
Rách chóp xoay là nguyên nhân thường gặp gây đau và hạn chế vận động khớp vai ở người lớn, Trong năm 2008 gần 2 triệu người ở Mỹ thăm khám bác sĩ do rách chóp xoay.
Hình ảnh tổn thương trên phim cộng hưởng từ (MRI)
(Humeral Head: đầu trên xương cánh tay)
Hình ảnh tổn thương khi nội soi
Một khi rách chóp xoay làm cho vai bị yếu, làm ảnh hưởng tới các hoạt động hàng ngày như chải tóc, cài áo ngực trở nên khó khăn.
Khi một hay nhiều gân chóp xoay bị rách, khi đó gân không còn đính nguyên vẹn quanh chỏm xương cánh tay, Phần lớn rách ở gân cơ trên gai nhưng phần khác của chóp xoay có thể liên quan.
Phần lớn rách gân bắt đầu từ những vết rách nhỏ bán phần, về sau gân có thể rách hoàn toàn, đôi khi rách rộng hoàn toàn.
Có nhiều loại rách:
Rách 1 phần: loại này rách ở mô mềm, nhưng không đứt rời hoàn toàn.
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
Rách toàn phần: là lại rách hết bể dày chóp xoay, nó chia mô mềm làm 2 phần, đa phần gân rách nơi chổ bám của gân vào xương, với loại rách hết bề dày của gân nó sẽ tạo 1 lỗ trong gân.
Nguyên nhân
Có 2 nhóm nguyên nhân rách chóp xoay: chấn thương và thoái hóa
Rách cấp
Nếu bạn té đấp vai với cánh tay dạng, hay nâng giật cục vật quá nặng bạn có thể bị rách chóp xoay. Loại này chópxoay rách có thể kém 1 tổn thương khác khớp vai, như gãy xương đòn hay trật khớp vai.
Rách chóp xoay thường gặp ở những người trên 40 tuổi do thoái hóa các cấu trúc gân hoặc thiếu tập thể dục, nhưng cũng có thể xảy ra ở những người trẻ do chấn thương. Các chấn thương sau đây dễ dẫn đến rách chóp xoay:
– Ngã trong tư thế cánh tay dang rộng.
– Nâng vật nặng qua khỏi đầu từ dưới đất.
– Đưa tay ra sau đột ngột, mạnh
– Liên quan đến các chấn thương làm gãy xương hoặc các động tác lập đi lập lại như công nhân làm việc thường đưa tay qua khỏi đầu như thợ sơn, công nhân xây dựng, vận động viên thể thao (bơi lội, tennis, đẩy tạ …).
Rách thoái hóa
Phần lớn rách gân là sự mài mòn gân theo thời gian, đó là sự thoái hóa tự nhiên theo thời gian, rách chóp xoay thường xuất hiện ở tay thuận, nêu bạn có 1 bên khớp vai bị rách thoái hóa thì nguy cơ cao rách chóp xoay cho vai còn lại, ngay cả việc vai đó không đau.
Dấu hiệu nghĩ đến rách chóp xoay
– Đau phía trước hoặc ngoài khớp vai, lan xuống mặt ngoài cánh tay.
– Đau tăng lên khi đưa tay qua khỏi đầu và khi dạng cánh tay.
– Đau về đêm, đặc biệt khi nằm nghiêng bên vai đau.
– Yếu cánh tay.
– Có thể có tiếng kêu răng rắc hoặc ken két ở khớp vai khi vận động.
– Teo dần các cơ quanh vùng vai.
Rách chóp xoay không điều trị sẽ đưa đến lỏng và mất vững khớp, chèn ép và tổn thương gân nhị đầu, cuối cùng đưa đến viêm khớp thoái hóa sớm và nặng làm hư khớp.
Chẩn đoán
– Triệu chứng lâm sàng và qua thăm khám thực thể của bác sĩ chuyên khoa. Từ đó sẽ được đề nghị làm các xét nghiệm nếu bác sĩ hướng đến có tổn thương.
– X quang chủ yếu đánh giá xem có tổn thương về xương, khớp.
– Chụp cộng hưởng từ (MRI) rất có giá trị và không xâm lấn như chụp bao khớp (qua gây tê tại chỗ và bơm chất cản quang để xác định vị trí và kích thước chỗ rách).
Điều trị
Không phẫu thuật
– Nghỉ ngơi, hạn chế vận động đưa tay qua đầu và dang rộng cánh tay.
– Dùng thuốc kháng viêm giảm đau.
– Tiêm corticoid tại chỗ.
– Tập vật lý trị liệu để tăng cường sức mạnh các cơ còn lại.
Điều trị bảo tồn phải mất hàng tháng để bệnh nhân tập luyện giúp phục hồi sức cơ đế đạt được sự vững khớp.
Phẫu thuật sửa chữa chóp xoay
Hình ảnh minh họa các bước khâu lại chóp xoay
Phụ thuộc vào kích thước, hình dạng và vị trí rách. Nếu rách bán phần, chỉ cần cắt lọc làm gọn lại chỗ rách. Nếu rách lớn gần hoàn toàn gân cơ thì phẫu thuật khâu lại 2 bên gân bị rách. Nếu rách sát chỗ gân bám vào lồi củ lớn xương cánh tay thì khâu đính gân trực tiếp vào xương.
Hình ảnh trước (trái) và sau (phải) phẫu thuật
Mục tiêu là phải giúp bệnh nhân giảm đau và phục hồi chức năng chóp xoay.
Nguồn Bsvuitinh.com
Originally posted 2014-06-27 05:39:53.
Thông tin về y học chỉ mang tính tham khảo, bạn cần hỏi ý kiến của thầy thuốc trước khi áp dụng cho mình và người thân. Với mỗi người việc đáp ứng với các liệu trình điều trị là khác nhau tùy thuộc cơ địa bản thân !