Tổ chức Y tế Thế giới ước tính có 200.000 ca sốt vàng da trên toàn thế giới mỗi năm, dẫn đến 30.000 ca tử vong. Bệnh sốt vàng da dường như đang gia tăng trên phạm vi quốc tế do khả năng miễn dịch với bệnh nhiễm trùng ở người dân địa phương giảm, nạn phá rừng, biến đổi khí hậu và đô thị hóa mật độ cao.
Nguy cơ mắc bệnh sốt vàng da cao đến mức nào?
CDC đã xác định được 44 quốc gia có nguy cơ lây truyền bệnh sốt vàng da, nhiều quốc gia trong số đó có khí hậu nhiệt đới. Mặc dù số trường hợp sốt vàng da thực tế ở du khách Hoa Kỳ và Châu Âu đến các quốc gia có nguy cơ này là thấp, nhưng hầu hết du khách quốc tế đến các quốc gia này đều nên tiêm phòng vì sốt vàng da không có thuốc chữa và có thể gây tử vong.
Sốt vàng lây lan như thế nào?
Sốt vàng da thường lây sang người do bị muỗi nhiễm bệnh đốt. Mọi người không thể lây bệnh sốt vàng da cho nhau qua tiếp xúc thông thường, mặc dù nhiễm trùng có thể truyền trực tiếp vào máu qua kim tiêm bị ô nhiễm.
Triệu chứng sốt vàng da
Sốt vàng da được đặt tên theo hai triệu chứng rõ ràng nhất: sốt và vàng da. Hiện tượng ố vàng xảy ra do bệnh gây tổn thương gan, viêm gan. Đối với một số người, sốt vàng da không có triệu chứng ban đầu, trong khi đối với những người khác, các triệu chứng đầu tiên xuất hiện từ ba đến sáu ngày sau khi tiếp xúc với vi-rút do muỗi đốt.
Nhiễm trùng sốt vàng da thường có ba giai đoạn. Giai đoạn đầu của các triệu chứng có thể kéo dài từ ba đến bốn ngày và sau đó biến mất đối với hầu hết mọi người. Giai đoạn đầu tiên thường không đặc hiệu và không thể phân biệt được với các bệnh nhiễm virus khác.
Các triệu chứng ban đầu của bệnh sốt vàng da là:
- Sốt và ớn lạnh
- Các triệu chứng giống cúm như đau cơ, nhức đầu và nôn mửa
Máy vật lý trị liệu Bộ Quốc phòng
Công ty Cổ phân TSun Việt Nam
[DoctorHome DH14] Máy trị liệu đa năng DoctorHome DH-14 (tiêu chuẩn)
Hỗ trợ cơ xương khớp chi dưới
Thật không may, giai đoạn nhiễm trùng thứ ba, độc hại hơn xảy ra ở 15% đến 25% bệnh nhân. Cuối cùng, một tình trạng gọi là sốt xuất huyết do virus có thể phát triển, kèm theo chảy máu trong (xuất huyết), sốt cao và tổn thương gan, thận và hệ tuần hoàn. Tổ chức Y tế Thế giới ước tính có tới 50% số người trên toàn thế giới rơi vào giai đoạn nhiễm trùng nghiêm trọng này sẽ tử vong, trong khi một nửa sẽ hồi phục.
Các triệu chứng giai đoạn thứ ba của bệnh sốt vàng da có thể bao gồm:
- Vàng da (tổn thương gan), gây vàng da và mắt
- Viêm gan (viêm gan)
- Chảy máu trong (xuất huyết)
- Nôn ra máu
- Sốc
- Suy đa cơ quan dẫn đến tử vong
Bệnh sốt vàng da được chẩn đoán như thế nào?
Sốt vàng da được chẩn đoán dựa trên các triệu chứng, hoạt động du lịch gần đây và xét nghiệm máu của bạn. Các triệu chứng sốt vàng da có thể giống triệu chứng của các bệnh nhiệt đới khác như sốt rét và thương hàn, vì vậy hãy gọi cho bác sĩ nếu bạn có các triệu chứng sốt vàng da và gần đây đã đi du lịch đến một quốc gia có nguy cơ cao.
Sốt vàng da được điều trị như thế nào?
Vì không có cách chữa khỏi bệnh nhiễm virus nên việc điều trị y tế bệnh sốt vàng da tập trung vào việc làm giảm các triệu chứng như sốt, đau cơ và mất nước. Vì nguy cơ chảy máu trong, hãy tránh dùng aspirin và các thuốc chống viêm không steroid khác nếu bạn nghi ngờ mình bị sốt vàng da. Nhập viện thường là cần thiết.
Phòng ngừa sốt vàng da bằng vắc xin
Vì không có cách chữa khỏi bệnh sốt vàng da nên việc phòng ngừa là rất quan trọng. Vắc-xin sốt vàng da được khuyên dùng cho người lớn và trẻ em trên 9 tháng tuổi đang đi du lịch hoặc sống ở các quốc gia có nguy cơ mắc bệnh sốt vàng da. Một số quốc gia ở Châu Phi và Châu Mỹ Latinh có nguy cơ tiếp xúc với bệnh sốt vàng da cao nhất hiện nay yêu cầu bằng chứng tiêm phòng bệnh sốt vàng da trước khi cho phép bạn đi du lịch tới đó.
Các phòng khám y tế du lịch và các sở y tế tiểu bang hoặc địa phương thường cung cấp vắc xin này, vắc xin này cần được tiêm nhắc lại 10 năm một lần cho những người đi du lịch đến các khu vực có nguy cơ cao. Các trung tâm tiêm chủng được phê duyệt này cũng có thể cung cấp cho bạn Giấy chứng nhận tiêm chủng quốc tế mà bạn cần để nhập cảnh vào một số quốc gia có nguy cơ.
Hãy gọi cho bác sĩ ngay nếu bạn bị sốt, có các triệu chứng giống cúm hoặc các dấu hiệu bất thường khác sau khi tiêm vắc xin. Vắc-xin sốt vàng da, trong một số trường hợp hiếm gặp, đã gây ra phản ứng dị ứng, phản ứng ở hệ thần kinh và bệnh tật đe dọa tính mạng.
Ai không nên chủng ngừa bệnh sốt vàng da?
Tiêm phòng sốt vàng da không được khuyến cáo cho tất cả mọi người. Vắc-xin có thể gây ra tác dụng phụ nghiêm trọng ở một số người. Những nỗ lực đang được tiến hành để phát triển một loại vắc-xin chết sẽ an toàn hơn. Nói chuyện với bác sĩ trước khi chủng ngừa nếu bạn:
- Có hệ thống miễn dịch bị tổn hại, chẳng hạn như do HIV
- Có vấn đề về ung thư hoặc tuyến ức
- Đã điều trị có thể phá vỡ hệ thống miễn dịch, chẳng hạn như steroid hoặc điều trị ung thư
- Đã từng bị phản ứng dị ứng đe dọa tính mạng với trứng, thịt gà, gelatin hoặc vắc-xin sốt vàng da trước đây
- Đang mang thai hoặc đang cho con bú
- Từ 65 tuổi trở lên
- Con bạn nhỏ hơn 9 tháng tuổi.
Hãy nhớ rằng tiêm chủng có hai mục tiêu: bảo vệ sức khỏe của từng du khách đến các khu vực có nguy cơ cao và bảo vệ sức khỏe cộng đồng của các quốc gia bằng cách ngăn chặn bệnh sốt vàng da xâm nhập vào khu vực của họ. Nếu được miễn tiêm chủng vì lý do y tế, bạn có thể cần cung cấp bằng chứng miễn trừ khi nhập cảnh vào một số quốc gia.
Các biện pháp phòng ngừa sốt vàng da khác
Tiêm chủng là biện pháp quan trọng nhất bạn nên thực hiện khi đi du lịch đến những khu vực có thể tiếp xúc với vi-rút sốt vàng da. Không có biện pháp nào khác hiệu quả hơn, nhưng vẫn có những khuyến nghị có giá trị khác. Bạn nên:
- Sử dụng thuốc chống côn trùng phù hợp cho muỗi trên vùng da hở và làm theo hướng dẫn trên bao bì. Mua loại có DEET, picaridin, dầu bạch đàn chanh hoặc thành phần có tên IR3535.
- Che cánh tay, bàn tay, chân và đầu để bảo vệ bạn khỏi bị cắn.
- Sử dụng thuốc chống muỗi có chứa permethrin ở bên ngoài quần áo, màn chống muỗi và các dụng cụ khác.
- Sử dụng màn che cửa sổ và cửa ra vào, màn chống muỗi trên giường để đuổi muỗi.
- Tránh ra ngoài trời trong những giờ cao điểm có muỗi (từ hoàng hôn đến bình minh đối với nhiều loại muỗi mang mầm bệnh).
- Lưu giữ hồ sơ chính xác về ngày, địa điểm du lịch quốc tế và các hoạt động ngoài trời trong trường hợp bạn cần xác định tình trạng nhiễm vi-rút khi trở về.
Carol DerSarkissian, MD – Nguồn WebMD.com
Bài viết được dịch tự động bởi Google Translator
Thông tin về y học chỉ mang tính tham khảo, bạn cần hỏi ý kiến của thầy thuốc trước khi áp dụng cho mình và người thân. Với mỗi người việc đáp ứng với các liệu trình điều trị là khác nhau tùy thuộc cơ địa bản thân !